سد گتوند؛ زخم كهنه ای كه تازه شد
ابتكار: سازمان محیط زیست هیچ وقت مجوز ساخت سد گتوند را صادر نكرد
به گزارش آبیاری باتوجه به تشدید خشکسالی در خوزستان و اعتراض به کم آبی در این استان اظهارنظرهایی درباره نقش سد گتوند در این وضعیت عنوان شد که با واکنش رئیس سابق سازمان محیط زیست روبرو شد و او اظهار داشت: هیچ وقت سازمان حفاظت محیط زیست مجوز ساخت سد را صادر نکرد.
به گزارش آبیاری به نقل از ایسنا راه اندازی پروژه سد گتوند از فروردین ۱۳۷۶ به دستور مرحوم حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی - رییس جمهوری وقت - شروع و در سال ۱۳۹۰ توسط محمود احمدی نژاد – رئیس جمهوری دولت دهم - به بهره برداری رسید.
مطالعات با هدف لطمه شناسی زیست محیطی در سال ۱۳۸۳ شروع و در نهایت مشخص شد که آب این سد در معرض خطر شور شدن است. برخی کارشناسان بر این باور بودند که اگر مطالعات سال ۱۳۸۳ در سال ۱۳۷۵ انجام می شد، چه بسا اجرای این سد تصویب نمی شد. چالش های این سد از ابتدا تا حدی زیاد بود که نه فقط برخی ساخت سد گتوند را از ابتدا اشتباه دانستند، بلکه عده ای از منتقدان حتی خواهان تخریب آن شده بودند.
حاشیه های ریز و درشت گتوند که از وجود گنبد نمکی و سازند گچساران در منطقه آبگیری این سد و در نتیجه احتمال شورشدن آب کارون شروع شده بود، بعدها با بدهی بالای پروژه و تعطیلی کارهای اجرائی و حتی تعویق چندباره وعده های مختلف درباره پروژه ادامه پیدا کرد، مدتی نیز آواره شدن چندهزار روستایی و زیرآب رفتن ده ها روستا با آبگیری گتوند در کانون توجه ها قرار داشت.
با این وجود این سد به بهره برداری رسید اما این به مدلول اختتام حاشیه ها در این پروژه بزرگ نبود، چنان که هنوز هم سازمان محیط زیست بعنوان یک نهاد دولتی انتقاداتی را به این پروژه وارد می داند با این وجود سد گتوند که مدت ها در گیرودار مطالعه و ارائه مجوزهایی برای اجرائی شدن راهکارهای حل مشکل بود سرانجام در مرحله اجرا قرار گرفت.
سد گتوند علیا یکی از بزرگ ترین سدهای ایران است که روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران تولید شده است. این سد، در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون، در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان شوشتر و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان قرار دارد. ارتفاع این سد سنگریزه ای با هسته رسی ۱۸۲ متر است که بلند ترین سد خاکی کشور شمرده می شود.
در شرایطی که خشکسالی در کشور همچون خوزستان به سبب کاهش بارش ها تشدید شده است، نام این سد گتوند باردیگر بر سر زبان ها افتاده است، محمدعلی بنی هاشمی - عضوهیات علمی دانشگاه تهران و متولی مطالعات علاج بخشی سدگتوند - با اعلان اینکه هم اکنون آماری از حجم آب داخل مخازن در دسترس ندارم، می گوید: سد گتوند نیز مانند هر سد دیگری تبعات مثبت و منفی را به همراه دارد. آبی که در مخازن سد ذخیره می شود درصدی از آن به سبب گرمای هوا تبخیر شده و می تواند تبعاتی را برای محیط زیست داشته باشد اما در مجموع بعید می دانم که مشکلات فعلی خوزستان به سبب وجود یک سد خاص مانند گتوند باشد.
معصومه ابتکار – رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست – نیز در کانال تلگرامی خود به بیان توضیحاتی درباره سد گتوند پرداخته و آورده است: عملیات اجرائی سد گتوند در سال ۷۶ که دولت تازه آغاز به کار کرد، شروع شده بود. موضوع مطالعات ارزیابی در آن سال ها خیلی جدید بود. یک مطالعه ارزیابی زیست محیطی بسیار کلی برای گتوند انجام شده بود که اشاره مختصری به کوه های نمکی داشت.
وی اضافه می کند: فرایندهای ارزیابی زیست محیطی و شرح خدمات گزارش ها بعدا کاملا بازبینی شد. سازمان محیط زیست در سال ۷۶ با بحران های مختلفی در موجودیت خود مواجه و این طرح یکی از صدها طرحی بود که عملیات اجرائی آن شروع شده بود. در حقیقت در سال ۷۶ مطالعات چنین چشم اندازی را نشان نمی داد.
ابتکار در آخر می نویسد: بعدها نیز با آن شرایط مخالفت شد، ولی به رغم مخالفت ها آب گیری این سد در دولت دهم در حالی صورت گرفت که هیچ وقت سازمان حفاظت محیط زیست مجوز ساخت سد را صادر نکرد.
منبع: persianwet.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب