چرا بالگرد و هواپیما کمتر بر فراز آتش جنگل های کشور مشاهده می شوند؟
«جنگل های زاگرس در نبود امکانات اطفای حریق همچنان می سوزند.» این جمله را طی سالهای اخیر همزمان با شروع روند افزایش دمای هوا و خشک شدن پوشش گیاهی و شروع حریق در جنگلها در رسانه ها بارها و بارها خوانده ایم؛ جمله ای که در ورای آن نه فقط معنای سوختن درختان چند صد ساله بلوط و ذخایر ژنتیکی با ارزش نهفته است بلکه به معنای بی ثمر ماندن کوشش های نیروهای انسانی برای اطفای حریق و حتی از دست دادن و مصدوم شدن برخی هموطنان در این راه است. حالا با اعزام یک هواپیمای آب بر برای کمک به اطفای حریق در جنگل های جنوب ترکیه پرسش ها و انتقادات زیادی مطرح گردیده است.
به گزارش آبیاری به نقل از ایسنا، اطفای آتش سوزی در جنگلها به خودی خود اقدامی دشوار، نفس گیر و خطرناکست اما اطفای حریق در خیلی از مناطق جنگلی زاگرس به علت صعب العبور بودن، شیب تند و دمای حدود ۵۰ درجه کار را برای نیروهای آموزش دیده، داوطلبان مردمی و فعالان محیط زیست دشوار و خطرناک تر می کند. سال قبل در آتش سوزی رویشگاه های زاگرس نبود امکانات خصوصاً نبود بالگرد آبپاش از برجسته ترین عواملی بود که بعنوان علت تاخیر در اطفای حریق و تداوم سوختن این جنگلها عنوان می شد. تاخیر و بروز مشکلات فنی هنگام اعزام بالگردهای آبپاش توسط نیروهای مسلح برای اطفای حریق به علت ناهماهنگی ارگان های مسئول و لزوم انجام برخی تشریفات و نامه نگاری های اداری عملا مهار آتش را به تاخیر انداخت و موجب گستردگی آن شد.
تاخیر و ناهماهنگی ها در اعزام بالگرد و هواپیمای آب پاش در حالی سال قبل رخ داد که در تبصره ماده ۴۷ «قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع» آمده است: «در موقع آتش سوزی در جنگلها کلیه ماموران دولتی شامل لشکری و کشوری و شهرداری ها که در نزدیکی آن محل باشند در مقابل تقاضای مامورین جنگلبانی یا ژاندارمری یا بخشداری موظف اند با کلیه وسایل ممکنه دولتی و شهرداری که در اختیار دارند در آتش نشانی کمک کنند.» همین طور در ادامه این تبصره اشاره شده است که «ماموران کشوری و شهرداری که در ایفای این وظیفه مسامحه و قصور کنند بر حسب مورد طبق مقررات مواد ۵۸ و ۵۹ قانون استخدام کشوری مجازات می شوند و در مورد ماموران لشکری تعقیب و مجازات آنان طبق مقررات و قوانین نظامی خواهد بود.»
این تبصره به این معناست که تمام سازمان های دولتی موظف می باشند امکانات و تجهیزات خودرا هنگام آتش سوزی عرصه های طبیعی در اختیار سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری و منابع طبیعی قرار دهند و از آنجایی که به تاکید کارشناسان مبادرت به موقع برای اطفای حریق در ساعات اولیه وقوع آتش سوزی امری حیاتیست که می تواند مانع از گسترش حریق شود، تعلل در اعزام بالگرد و هواپیمای آب پاش به مناطق جنگلی که گرفتار آتش سوزی شده اند می تواند به قیمت جان طبیعت و نیروهای انسانی حاضر در محل تمام شود.
سال گذشته انتقادات زیادی از طرف کارشناسان، فعالان محیط زیست، مردم و رسانه ها به نحوه عملکرد دستگاهها در حوزه تامین امکانات و اعزام بالگرد برای اطفای حریق وارد شد و طی این مدت نهادهای مختلفی همچون سازمان جنگلها از حل مشکل تامین بالگرد برای اطفای آتش سوزی جنگلی، استقرار دائم بالگرد در زاگرس برای اطفای حریق جنگلها و تامین سایر تجهیزات اطفای حریق خبر دادند. درپی وقوع آتش سوزی در جنگل های کشور از شروع سال جاری مسعود منصور - رئیس سازمان جنگل ها- استفاده از بالگرد برای اطفای حریق در جنگلها را یکی از اقدامات اساسی سازمان جنگلها برشمرد و اظهارکرد که امسال سازمان توانست در چندین مورد برای اطفای حریق از ظرفیت بالگرد استفاده نماید. او همین طور در خرداد ماه بر لزوم تجهیز شدن هرچه زودتر نیروهای مردمی اطفای حریق و محقق شدن اعتبار تامین بالگرد از وزارت دفاع برای اطفای حریق اصرار کرد.
منصور سال قبل دلیل طولانی شدن آتش در بعضی مناطق زاگرس را صعب العبور بودن منطقه و نبود بالگرد بود عنوان کرده و اظهار داشته بود: «متاسفانه در آتش سوزی های این مناطق ناهماهنگی های بین نیروهای مسلح برای اعزام بالگرد به منطقه وجود داشت اما حالا با پیش بینی اعتبارات ویژه و ورود دولت این مشکل رفع شده است» اما با شدت گرفتن تعداد و وسعت آتش سوزی در رویشگاه های زاگرس طی امسال برخی کارشناسان همچون احمد رحمانی- عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور - بار دیگر از ناهماهنگی بین دستگاهها جهت اطفای حریق در مناطق صعب العبور زاگرس انتقاد نمود که در چنین مناطقی باید از تجهیزاتی مانند هلیکوپتر و هواپیماهای آب بر به حد کافی استفاده گردد اما باتوجه به کمبود امکانات در این حوزه داوطلبان و نیروهای سازمان های مردم نهاد مجبور هستند با وسایل و امکانات همچون بیل و کلنگ و آب را با شرایط دشواری به نیروهای اطفای حریق برسانند.
در شرایطی که طی ماه های اخیر زاگرس درگیر آتش سوزی های گوناگون خصوصاً در استانهای فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و... بوده است و داوطلبان و نیروهای مردمی با کمترین و ساده ترین امکانات به جنگ آتش برای حفظ طبیعت می روند، اعلام رییس مرکز کنترل و پشتیبانی اطفای حریق هوایی وزارت دفاع در خصوص حضور هواپیمای آتش نشان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در شهر مولا در جنوب ترکیه و برای انجام عملیات اطفای حریق با ظرفیت ۴۰ تن آب از روز شنبه (۹ مرداد ماه) انتقادات زیادی را از طرف مردم خصوصاً فعالان محیط زیست و نیروهای داوطلبی که طی این سال ها همیشه در خط مقدم مقابله با آتش سوزی ها بوده اند، به دنبال داشته است.
گرچه در تمامی انتقادات وارد شده به دستگاه هایی که دارای بالگرد و هواپیمای آب بر هستند عنوان شده که دوستداران طبیعت ایرادی به کمک به مناطق و کشورهای دیگر برای اطفای حریق جنگلها نمی بینند چونکه همه درختان و جنگلها باارزش هستند اما سخن آنان حول این محور است که اگر این امکانات در ایران وجود دارد چرا برای مهار آتش در رویشگاه های جنگلی همچون در مناطق زاگرس و شمال کشور مورد استفاده قرار نمی گیرد یا آنقدر با تاخیر اعزام می شوند که دیگر کار از کار گذشته است. امید سجادیان - دبیر اجرائی نهضت سبز زاگرس- به ایسنا گفته است که در آتش سوزی جنگل های زاگرس و استان کهگیلویه و بویراحمد نیاز به هواپیمای آتش نشان بود اما اقدام خاصی در این خصوص انجام نشد و با وجود درخواست های گوناگون اما هیچ هواپیمای آتش نشانی برای شرکت در عملیات اطفای حریق جنگل های این استان به منطقه اعزام نشد.
این فعال زیست محیطی استان کهگیلویه و بویراحمد همین طور اظهار کرده بود که جنگل های "نارک" گچساران یک هفته در آتش نبود امکانات می سوخت و چند نفر از نیروهای مردمی مصدوم شدند درحالیکه اگر هواپیما به منطقه اعزام می شد آتش در سریعترین زمان ممکن مهار می شد و هزاران هکتار جنگل بلوط از بین نمی رفت. «اگر امکانات و هواپیمای آتش شان داریم چرا در مواقع ضروری و بحران به داد خودمان نمی رسید؟ علیرغم این امکانات اما نیروهای مردمی و داوطلب باید با دست خالی به جنگ آتش بروند و یا مصدوم شوند یا همچون" البرز زارعی" جان خودرا از دست دهند.»
در حالی خبر از اعزام دو فروند بالگرد ام آی ۱۷۱ نیز جهت کمک رسانی به عملیات اطفا به کشور ترکیه رسیده است ذخیره گاه زیست کره میانکاله از شروع سال جاری تا حالا ۲۳ بار است که طعمه حریق شده که آخرین مورد آن روز یکشنبه ۱۰ مرداد ماه بود و بگفته علی کلانه - رییس ذخیره گاه زیست کره میانکاله-، برخی دستگاهها در این حوزه همراهی نکرده اند و حتی مسئولان بندر امیرآباد به درخواست کمک کامیون آبرسان نیز پاسخی نداده اند.
به گزارش آبیاری به نقل از ایسنا، هر دوستدار طبیعت و محیط زیست می داند که منابع طبیعی در هرجای زمین ارزش و اهمیت زیادی دارد و لازم است همه انسان ها در جهت حفظ این منابع تلاش کنند و گام بردارند اما کمبود امکانات، عملکرد دستگاه های مختلف و ناهماهنگی بین دستگاهها در حوزه اطفای حریق جنگل های کشور طی سالهای اخیر سبب شده است که در بعضی موارد حتی برخی هموطنان برای خاموش کردن آتش جان خودرا از دست بدهند. چنین شرایطی این سوال و مطالبه را در جامعه شکل می دهد که اگر امکانات هست و اگر دستگاه های مختلف بدون تاخیر و به سرعت می توانند در کوتاه ترین زمان بالگرد و هواپیمای آب بر به کشورهای دیگر اعزام کنند چرا در حوادث حریق جنگل های کشور اینطور بکار گرفته نشد؟
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب