تجاری سازی و فراوری صنعتی، چاره توسعه کشت گیاهان دارویی در گلستان
ایرنا- رویش خودروی گیاهان دارویی در اراضی کوهستانی، شیبدار و مراتع گلستان، فرصت مناسب پرهیز از کشت محصولات کم بازده است، برنامه ریزی برای کشت تجاری این گونه ها با راه اندازی صنایع تبدیلی با هدف توسعه اقتصادی و اشتغالزایی ضرورتی است که باید به این مهم توجه اساسی شود.
به گزارش آبیاری به نقل از خبرگزاری ایرنا، سطح کشت فعلی گیاهان دارویی در گلستان حدود ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار است که به قول مجری طرح گیاهان دارویی استان این مقدار در سال زراعی جاری به سه هزار و ۵۰۰ هکتار خواهد رسید.
کارشناسان معتقدند که توجه به زیرساخت های در رابطه با توسعه تجاری و صنعتی گیاهان دارویی مانند راه اندازی صنایع تبدیلی و بازارپسند کردن محصولات می تواند باعث افزایش انگیزه در افزایش سطح کشت گیاهان دارویی در گلستان شده و این مقدار را تا سال ۱۴۰۴ به پنج هزار هکتار برساند.
گلستان با برخورداری از ۶۶۷ هزار هکتار زمین مستعد کشاورزی، ۴۵۲ هزار هکتار عرصه جنگلی و ۸۶۲ هزار هکتار مرتع، ظرفیت های بالقوه ای در تولیدات گیاهان دارویی دارد و به سبب درآمدزایی خوب در سالهای اخیر تمایل مردم استان به توسعه این نوع از کشت بیشتر شده است.
مطابق گزارش کارشناسان جهادکشاورزی گلستان، از مجموع گیاهان شناسایی شده در این استان ۴۰۹ گونه دارویی است که ۱۵۶ گونه در جنگل، ۹۸ گونه در مراتع، ۴۷ گونه در حاشیه مزارع و ۱۰۸ گونه دیگر به صورت مشترک در اراضی جنگلی، مرتعی و زراعی رشد می کند.
تنوع اقلیمی گلستان، فرصت مغتنمی برای ترویج و توسعه کشت گیاهان با ارزش دارویی فراهم نموده که باید از این ظرفیت با یک برنامه ریزی و مدیریت علمی برای ایجاد درآمد و اشتغال جوامع محلی بهره برد.
به اعتقاد کارشناسان، تعیین بازار مشخص برای فروش، تشکیل تعاونی برای تولید انواع محصولات گیاهی، معرفی گونه های اقتصادی، جذب سرمایه گذار برای توسعه واحدهای فرآوری و همینطور بیشتر شدن حمایت تسهیلاتی دولت، نقش زیادی در رونق بخشی به فعالیت در حوزه کشت گیاهان دارویی گلستان خواهد داشت.
مزایای کشت گیاهان دارویی در گلستان
به گفته استاد گروه تولیدات گیاهی دانشگاه گنبدکاووس، گیاهان دارویی یکی از منابع پرارزش در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهره برداری صحیح می توانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغال زایی و صادرات غیرنفتی داشته باشند.
معصومه نعیمی گفت: با ارتقای سطح آگاهی و آموزش های مورد نیاز این صنعت به علاقه مندان میتوان کشت گیاهان دارویی را جایگزین محصولات کشاورزی با مصرف آب بالا کرد.
وی با اعلان اینکه استفاده از گیاهان دارویی درحال افزایش است افزود: بر مبنای آمار سازمان بهداشت جهانی بیشتر از ۷۵ درصد مردم کشورهای درحال توسعه و صنعتی نیازهای اولیه بهداشتی و درمانی خویش را با بهره گیری از گیاهان دارویی و مواد طبیعی برطرف می کنند و این رویه در سالهای اخیر روند افزایشی به خود گرفته است.
این کارشناس حوزه گیاه شناسی افزود: ایران با پیشینه دیرینه در استفاده از گیاهان دارویی، تنوع اقلیمی و انحصاری بودن بعضی از این گیاهان به علل مختلف همچون کم ¬آبی، اتخاذ سیاست ها و برنامه های غیراصولی، مکانیزه نبودن کاشت، داشت و برداشت، تطابق نداشتن تولید محصولات با استانداردهای جهانی، نبود صنایع تبدیلی و فرآوری و دلالی افراد سودجو، سهم ناچیزی در میان کشورهای صادر کننده گیاهان دارویی دارد.
کشت گیاهان دارویی در ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار از اراضی گلستان
مجری طرح گیاهان دارویی در گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا سطح کشت فعلی گیاهان دارویی در استان را ۲ هزار و ۷۰۰ هکتار اعلام نمود و اظهار داشت: طبق برنامه ریزی در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ این سطح به سه هزار و ۵۰۰ هکتار خواهد رسید.
علی اکبر عرب احمدی اضافه کرد: بیشترین تولیدات گیاهان دارویی در گلستان در ارتباط با کشت سیاه دانه در کردکوی، گرگان، علی آبادکتول و آزادشهر، زیره سبز در گنبدکاووس، کلاله و مراوه تپه و زعفران در آزادشهر است که در صورت استقبال کشاورزان سطح کشت محصولات دارویی تا سال ۱۴۰۴ می تواند به پنج هزار هکتار در استان افزایش یابد.
سیاه دانه، زیره سبز، زعفران، گل محمدی، آویشن، نعناع فلفلی، گل گاوزبان، خارمریم، مریم گلی، به لیمو، کدوی طبی، مرزنجوش، بادرنجبویه و کنگر فرنگی همچون گیاهان دارویی اولویت دار سرمایه گذاری در گلستان است که برای توسعه کشت به روستاییان معرفی می شود.
بومادران، پونه، مامیران، توسکا، بابونه، درمنه، شقایق، شیر پنیر، سنا، شاه تره، داغداغان، کنگر وحشی، ولیک، یونجه زرد، سرخدار، کاسنی، پیر بهار، شیرین بیان، زوله، گل چاهی، فرفیون، راش، پاخری، کاسنی بارهنگ، سیزاب و کور از دیگر گیاهان دارویی و خوراکی استان گلستان است.
به اعتقاد کارشناسان، استان گلستان بخصوص نواحی شرقی آن اراضی مستعد زیادی در مناطق شیبدار، زمینهای کشاورزی دیم و کم بازده و مراتع برای کشت گیاهان دارویی دارد که با سرمایه گذاری و توسعه این نوع از تولیدات علاوه بر اشتغالزایی، درآمد خوبی عاید کشاورزان می شود.
آزادشهر پیشرو در کشت گیاهان دارویی
آزادشهر همچون شهرستان های مستعد گلستان در تولید گیاهان دارویی همچون زعفران شمرده می شود.
۲۰ سال قبل پیاز زعفران توسط حجت الاسلام محمد احمدی روحانی روستای اهل وامنان در این روستا کشت شد که با توسعه روند کشت این محصول و درآمدزایی برای روستائیان طی سالهای اخیر، این منطقه آوازه کشوری به خود گرفته است.
به دنبال موفقیت اهالی روستای وامنان در کشت زعفران و درآمدزایی آن، استقبال از کشت این گیاه دارویی برای برخی ساکنان مناطق مستعد در شهرهای گالیکش، گرگان، بندرگز و مراوتپه دوچندان شد به صورتی که هر ساله در فصل تابستان خرید و فروش پیاز زعفران برای کشت در مزرعه، به تجارتی سودآور برای وامنانی ها تبدیل گشته است.
کارشناس مسئول باغبانی اداره جهاد کشاورزی آزادشهر به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در ۴۶۰ هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان گیاه دارویی کشت می شود که ۴۰۰ هکتار آن در ارتباط با زعفران، ۳۰ هکتار سیاه دانه، ۲۰ هکتار گل محمدی و ۱۰ هکتار سایر گیاهان است.
اسماعیل صابری اضافه کرد: از سال ۸۲ کشت زعفران به صورت تجاری در سطح سه هکتار از اراضی روستای وامنان آزادشهر شروع شد و الان به ۴۰۰ هکتار رسیده که با عنایت به استقبال خوب کشاورزان طبق برنامه ریزی این سطح تا ۱۵ سال آینده به هزار هکتار خواهد رسید.
به گفته وی، در دیگر گیاهان دارویی هم طبق پیشبینی، سطح تولیدات شهرستان در دورنمای ۱۵ ساله به ۵۰۰ هکتار توسعه می یابد.
وی با اشاره به این که آزادشهر در تولید زعفران رتبه نخست گلستان را دارد، اظهار داشت: سال جاری ۹۰ درصد زعفران برداشت شده از مزارع شهرستان به صورت گل تر به تاجران خراسانی با میانگین قیمت هر کیلوگرم ۲ میلیون ریال به فروش رسید که در مقایسه با ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار ریال سال قبل افزایش قابل توجهی داشت.
این کارشناس حوزه کشاورزی اضافه کرد: هم اینک زعفران در هفت روستای "وامنان، کاشی دار، سیب چال، نراب، تیل آباد، فارسیان و نرگس چال" آزادشهر کشت می شود و با عنایت به درآمد خوبی که سال جاری عاید کشاورزان شده قطعا علاقمندی برای افزایش سطح زیرکشت بیشتر خواهد شد.
صابری افزود: با عنایت به وجود امکانات تولید اسانس با ۲ دستگاه عرق گیری نیمه صنعتی و خانگی و چندین دستگاه خشک کن بخشی از گیاهان دارویی تولیدی در آزادشهر به صورت فرآوری شده در بازار به فروش می رسد.
۷۵۰ خانوار آزادشهری فعال در کشت گیاهان دارویی
وی از فعالیت ۷۰۰ خانوار آزادشهری در کشت زعفران و ۵۰ خانوار در کشت سایر گیاهان دارویی اطلاع داد و اظهار داشت: سال جاری بسته به نوع گونه گیاه انتخابی برای کشت از ۴۰۰ میلیون تا ۲ میلیاردریال تسهیلات با کارمزد کمتر از هشت درصد و بازپرداخت یک تا ۶ ساله به ازای هر هکتار به کشاورزان پرداخت می شود.
صابری اضافه کرد: از پنج سال قبل تابحال بیشتر از ۳۰ میلیاردریال تسهیلات برای کشت گیاهان دارویی با اولویت زعفران به کشاورزان آزادشهری پرداخت شده است.
وی اظهار داشت: توسعه بیشتر کشت گیاهان دارویی نیازمند تشکیل تعاونی برای تولیدات مختلف، پیشبینی بازار خرید، معرفی گونه های اقتصادی هر منطقه از جانب مراکز علمی و دانشگاهی، تقویت واحدهای فرآوری و حمایت بیشتر دولت برای پرداخت تسهیلات است.
درآمد ۳۰۰ میلیاردریالی زعفران کاران آزادشهری
مدیر جهاد کشاورزی آزادشهر اظهار داشت: سال جاری از آغاز فصل برداشت تا کنون ۱۵۰ تُن گل زعفران در شهرستان برداشت و از این مقدار یک تن و ۵۰۰ کیلوگرم زعفران خشک تولید شد.
حسین ممشلی اضافه کرد: سال جاری با فروش گل زعفران، حدود ۳۰۰ میلیاردریال عاید کشاورزان آزادشهری شد که در مقایسه با سال قبل افزایش قابل توجهی داشته است.
وی اظهارداشت: برداشت زعفران که از مهرماه شروع شده تا اواخر آبان ادامه دارد و میانگین عملکرد تولید در هر هکتار، ۶ کیلو و ۵۰۰ گرم زعفران خشک است.
به گفته صاحب نظران، آشنا نبودن کشاورزان با گیاهان دارویی، فقدان آموزش صحیح در زمینه کشت محصولات مطابق با استانداردهای جهانی، نداشتن دسترسی کشاورزان به بذر و نشای مناسب، مکانیزه نبودن مراحل کاشت، داشت و برداشت که منجر به افزایش هزینه های تولید در مقایسه یا سایر کشورهای رقیب می¬ شود، آلودگی منابع آب و خاک و نبود مدیریت صحیح استفاده از سموم و کودهای شیمیایی و صنعتی، حمایت کم دولت از فعالان حوزه تولید و عرضه آن، فقدان صنایع تبدیلی برای فرآوری و پیشگیری از خام فروشی و فله فروشی محصولات، فقدان صنایع بسته ¬بندی مناسب و نبود بازار فروش مشخص از مشکلات مهم تولید گیاهان دارویی در گلستان است.
تخصیص تسهیلات ارزانقیمت کارگاه های خشک کن و اسانس¬ گیری گیاهان دارویی با هدف افزایش انگیزه برای فعالان و تولیدکنندگانی این عرصه در روستاها و دهستان ¬های گلستان و ایجاد زمینه برای فروش محصولات با قیمت بهتر یکی از طریق های رونق فرآیند تولید و افزایش درآمد بهره برداران این بخش است.
به اعتقاد کارشناسان سرمایه گذاری در این عرصه علاوه بر ایجاد درآمد و اشتغال برای جوامع محلی، نتایج زیست محیطی خوبی همچون جلوگیری از فرسایش خاک، بروز سیلاب مخرب و پیشگیری از ریزگردها برای گلستان به ارمغان خواهد آورد.
منبع: آبیاری
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب