وجود لیتیوم در دریاچه ارومیه از شایعه تا واقعیت
آبیاری: آذربایجان شرقی اخیراً گزارشی درباره ی امکان برداشت لیتیوم از کف تالاب های خشک شده کشور و حتی دریاچه ارومیه در یکی از رسانه های رسمی کشور منتشر گردید و این گمانه زنی را در ذهن افکار عمومی ایجاد کرد که شاید عده ای در کشور با نگاه به منافع اقتصادی به عمد بدنبال خشک کردن دریاچه ارومیه بوده اند.
بدنبال انتشار گسترده ی خبرادعای وجود منابع عظیم «لیتیوم» در دریاچه ارومیه، یکی از نمایندگان مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی کوشش برای خشک کردن عمدی دریاچه ارومیه برای برداشت لیتیوم را دروغ محض، عنوان و لطمه زیست محیطی خشک شدن دریاچه ارومیه را بسیارسنگین تر از منافع اقتصادی آن مطرح کرده است.
به گزارش آبیاری به نقل از ایسنا، جهت بررسی بیشتر این مساله پای صحبت های رییس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز می نشینیم.
دکتر بهروز ساری صراف، در گفت و گو با ایسنا، با اعلان اینکه وجود تمامی کانی ها در اکوسیستم دریاچه ارومیه و نحوه استخراج آن بسیار مهم می باشد، اظهار داشت: موضوع وجود لیتیوم در دریاچه ارومیه شاید به سبب این که مکان آن دریاچه ارومیه بوده، بسیار مورد توجه قرار گرفته است، زمانی که می توان از عمق ۲۰۰ تا دو هزار متری، صنایع نفت و گاز را از دل زمین، اقیانوس و دریاها استخراج کرد، بطور قطع استخراج لیتیوم از سواحل و عمق پنج یا هشت متری، موضوعی غیرعقلایی و غیر اقتصادی برای خشکاندن دریاچه ارومیه شمرده می شود.
وی ادعای خشکاندن دریاچه ارومیه را به سبب استخراج لیتیوم غیرمنطقی دانست و اظهار داشت: بنظر می رسد مطرح کردن این مساله در یکی از رسانه ها، از نظر علمی فاقد ارزش و محتوای خبری است؛ چونکه این خبر هیچ منبع موثق، بنیان علمی و تکنیکی ندارد.
وی افزود: دریاچه ارومیه در بهترین حالت حدود ۳۴ میلیارد متر معکب آب داشت ولی حالا با کم شدن آب سواحل جنوبی تبدیل به پهنه ای خشکی شده است، اگر قرار بود از دریاچه ارومیه لیتیوم استخراج شود، به آسانی می توانستند این مواد را از سواحل جنوبی کم عمق دریاچه که سالیان زیادی می شود خشک شده اند، برداشت کرد.
رئیس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز با اشاره به اخبار انتشار شده درباب استخراج لیتیوم از دریاچه ارومیه، اظهار داشت: معتقدم مطرح شدن موضوع لیتیوم، راهی برای منحرف کردن اذهان عمومی است؛ چونکه اگر قرار بود گروه خاصی به استخراج لیتیوم اقدام نمایند، اساسا بی سرو صدا و با هزینه ی کم این اقدام را انجام می دادند و نیازی نبود میلیونها نفر را از این مساله آگاه کنند.
استخراج لیتیوم، ارزش خشکاندن دریاچه ارومیه را ندارد
وی با اعلان اینکه لیتیوم موادی نایاب یا پربها است، ولی آنقدر هم باارزش نیست که بخواهند دریاچه ارومیه را به سبب استخراج آن، از بین ببرند، اظهار داشت: برخی براین باورند که با دستیابی به لیتیوم می توان به قدرت ناشناخته ای دست یافت، در حالی که برداشت این مواد حتی توجیه اقتصادی ندارد به طوریکه قیمت یک کیلو میگو و زعفران در مقایسه با قیمت لیتیوم بسیار گران تر است، زمانیکه تمامی صنایع برقی و خودروی ما به کشوری مانند چین وابسته است از نظر عقلی چه ضرورتی دارد به خاطر هر کیلو لیتیوم با ارزش حداکثر۱۵۰ دلار حتی کم تر از قیمت یک کیلو زعفران که ۱۵۰۰۰دلار است، دریاچه را بخشکانیم و رسوای جهان شویم حتی مافیا هم به همین اندازه بی عقل نیست که دست به چنین اقدامی که توجیه اقتصادی ندارد، بزند.
وی درباب علت پررنگ شدن چنین ادعایی در جامعه، اظهار داشت: بنظر می رسد انتشار چنین اخباری موجب می شود تا مسائل اصلی و واقعی دریاچه همچون سدسازی بی رویه، هدر رفت آب در بخش کشاورزی و عدم مدیریت بهینه مصرف آب در بطن چنین اخباری مخفی بماند در حالی که چنین تحلیل هایی باتوجه به نبود استنادهای علمی و منابع رسمی، بیهوده و فاقد ارزش شمرده می شود و نگرش مردم را از واقعیت دور می کند، شاید نیز بهانه ای برای عدم احیای دریاچه ارومیه باشد.
دکتر صراف با اعلان اینکه برداشت لیتیوم از دریاچه ارومیه علاوه بر این که توجیه اقتصادی ندارد حتی در صورت صحت چنین موضوعی نیاز به گرفتن مجوزهای گوناگون دارد، اظهار داشت: برداشت هر نوع کانی ملزم به گرفتن مجوز از نهادهای دولتی همچون سازمان صنعت، معدن و تجارت و محیط زیست است که طبق بررسی ها هیچ نوع مجوزی از این نهادها فعلا تا این تاریخ برای برداشت لیتیوم از دریاچه ارومیه صادر نشده است ولی مطمئن هستم که تلاش ها و فشارهای رسمی و غیر رسمی برای برداشت نمک دریاچه که می تواند شامل بیشتر کانی ها همچون لیتیوم نیز باشد، بیشتر خواهد شد.
وی یکی از مسائل مهم دریاچه ارومیه را اجرای برنامه های پنج ساله ی توسعه کشاورزی عنوان نمود و اظهار داشت: عدم توجه به برنامه های توسعه، عامل اصلی در تخریب تمامی تالاب ها، دریاچه واکوسیستم است شاید افرادی با ارائه مطالبی مانند برداشت لیتیوم قصد دارند عامل اصلی از نظر پنهان بماند و باتوجه به نیاز مملکت به فرآورده های کشاورزی جهت امنیت غذایی و عدم توانمندی سازمان های کشاورزی برای جوابگویی به نیازهای عظیم، مشتاق کمرنگ شدن موضوع دریاچه ارومیه هستند.
وی با اعلان اینکه انتشار موضوعی مانند برداشت لیتیوم برای کمرنگ کردن برنامه های توسعه ای است، اشاره کرد: همین طور عواملی مانند افزایش جمعیت و نیازهای بیش از پیش قدرت کشاورزی از نظر تکنولوژی، عدم ارتقای سیستم های نوین آبیاری و عدم کشش کشاورزی ایران، موجب برهم خوردن اکوسیستم شده است.
نمایندگان خواهان راه اندازی بی رویه سد در حوضه دریاچه ارومیه هستند
رئیس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز با انتقاد از عملکرد تعدادی از نمایندگان در امتداد توجه به برنامه های توسعه ای، اظهار داشت: اساسا برای تعدادی از نمایندگان، رای مهم تر از حفظ اکوسیستم است، تعدادی از نمایندگان برای به دست آوردن محبوبیت بیشتر و امکان استقرار در بهارستان به سازمان های مسئول جهت راه اندازی سدها فشار آورده و خواهان راه اندازی بی رویه سدها در حوضه دریاچه ارومیه و خصوصاً در حوضه رودخانه لیلان چای شده اند که این امرباعث تخریب اکوسیستم می شود.
وی اشاره کرد: نمایندگان مجلس، باید نماینده ی واقعی مردم شوند و نیازهای واقعی، منطقی و منافع ملی مردم و نسل آینده را مورد توجه قرار دهند و تنها به فکر و دنبال منافع شخصی حضور خود در بهارستان نباشند.
وی با تأکید بر این که سیاست های افزایش جمعیت به تفکیک مصارف کشاورزی، پوشاک، خوراک، محیط زیست و اکوسیستم را تحت تاثیر قرار می دهد، اظهار داشت: به عنوان مثال جمعیت تبریز از اوایل پیروزی انقلاب از ۵۰۰ هزار نفر به حدود دو میلیون نفر بالا رفته است که این امر اساسا در روستاها و شهرهای حوضه دریاچه ارومیه نیز به وضوح رخ داده است، افزایش جمعیت اساسا افزایش نیازهای اقتصادی، اجتماعی و غذایی را نیز بدنبال خواهد داشت و این امر به تدریج موجب تخریب اکوسیستم می شود.
هزینه انتقال آب صرف جلوگیری از تبخیر آب دریاچه ارومیه شود
صراف اشاره کرد: ما هنوز نتوانسته ایم توان تبخیر اتمسفری را مدیریت نماییم تا میزان آب کمتری تبخیر شود، اگر ۵۰ درصد تبخیر دریاچه ارومیه کاهش پیدا کند چهار برابر آبی که مقرر است به دریاچه وارد شود، در خود حوضه آبگیر دریاچه باقی خواهد ماند. هم اکنون تبخیر آب دریاچه بیش از هزار میلی متر بوده و بارش به میزان ۳۰۰ میلی متر است یعنی سه برابر آورد سالیانه ی اتمسفر، خروج توسط تبخیر اتمسفر اتفاق می افتد.
وی با تأکید بر این که بهتر است هزینه انتقال آب صرف جلوگیری از تبخیر آب دریاچه ارومیه شود، افزود: اگر مسئولان نسبت به تبخیر آب دریاچه ارومیه مدیریت خوبی داشته باشند نیازی به انتقال آب از سایر حوضه ها علی رغم مشکلات تکنیکی، اقتصادی، سرزمیننی و مدیریتی نبود.
وی با اشاره به راهکارهای مختلف برای جلوگیری از تبخیر آب دریاچه ارومیه، اظهار داشت: در کشوری مانند ژاپن که هیچ مشکل آبی نیز ندارند، از انرژی پنل های خورشیدی با قرار دادن در سطح آب اقیانوس، بهره مند می شوند ما نیز می توانستیم در داخل کشور از این پنل ها روی دریاچه ارومیه نصب کرده و علاوه بر استفاده از انرژی، از تبخیر آب نیز جلوگیری نماییم.
رئیس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز افزود: راهکارهای زیادی در ارتباط با کاهش تبخیر آب وجود دارد که سالیان زیاد از طرف نخبگان دانشگاهی برای جلوگیری از تبخیر آب ارائه می شود ولی چون این راه حل ها از طرف متولیان امر، اقتصادی به نظر نمی رسد، کنار گذاشته می شود و انتقال آب از سایر حوضه ها که از نظر علمی فاقد ارزش است در راس برنامه های مسئولان فقط به خاطر پول سازی آن، قرار می گیرد.
صدور مجوز برداشت کانی برم از دریاچه ارومیه
وی با اعلان اینکه تنها مجوزی که مقرر است برای برداشت موادی از اعماق دریاچه ارومیه صادر شود، (به استناد گفته های کارشناسان محترم سازمان محیط زیست استان )بحث برداشت کانی برم است، اظهار داشت: این کانی بیشتر در مسائل صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد، حد و اندازه ی برداشت این کانی نیز مشخص بوده است و هیچ نوع پنهان کاری برای برداشت این کانی از دریاچه ارومیه نشده است؛ چونکه سازمان محیط زیست نیز مجوز لازم را برای برداشت آن ارایه داده است.
وی با اشاره به کاربرد کانی برم در صنعت، اشاره کرد: کانی برم «Bromine» عنصری شیمیایی با عدد اتمی ۳۵ و نمادBr است، این کانی در ساخت برومید اتیلن به کار گرفته می شود و آن نیز در سنتز مواد آلی، رنگ بری، خالص سازی آب، حلال، مایع آتش خاموش کن، کندکننده آتش برای پلاستیک ها، رنگ ها(ارغوانی سلطنتی، بروموتیمول آبی)، مواد دارویی، گندزدایی، صنایع فیلم و عکاسی، انواع آفتکش، علف کش، قارچ کش استفاده می شود.
صراف افزود: نظارت کافی باید برای برداشت هر نوع مواد از طبیعت صورت گیرد تا برداشت غیراصولی و بیش از اندازه آن موجب تخریب و لطمه به اکوسیستم نشود.
منبع: آبیاری
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب