کاهش سوء اثرات صنعت دامپروری از تغییرات ژنتیکی تا کشت تراریخته
به گزارش آبیاری، یک کارشناس حوزه کشاورزی توسعه اظهار داشت: انتخاب ژنتیکی، نقش برجسته ی در بهبود کارآیی استفاده از خوراک دام دارد. هدف برنامه های اصلاح نژاد انتخاب حیواناتی با خاصیت هایی است که راندمان را بالا برند.
به گزارش آبیاری به نقل از مهر، امروز در جهان برای کاهش لطمه ها، نوآوری های بسیاری وجود دارد. طیف وسیعی از برنامه های کاربردی نوآورانه برای بهینه سازی و ارزیابی توسعه مستمر پیشرفت های کارآمد و پایدار کمک زیادی به اقتصاد و شرایط اقلیمی سرزمین ها می کند؛ در بخش کشاورزی اصلاح بذور و در صنعت دام اصلاح ژنتیک از آن جمله است.
حسین شیرزاد، تحلیلگر بخش کشاورزی توسعه درباره ی فناوری های نوین در صنعت دام به خبرنگار مهر اظهار داشت: بطور قطع بهبود ژنتیکی کلید افزایش راندمان تولید دام است. به عنوان مثال، فناوری های پیشرفته ای مانند nutrigenomics، رابطه بین مواد مغذی خوراک و چیدمان ژنی را آشکار می کند و به صنعت اجازه می دهد تا خوراکی هایی را شناسایی کند که می توانند با تأثیر مستقیم بر ژن های مسئول نرخ رشد، کیفیت گوشت و پیش گیری از بیماری به حیوانات کمک کنند تا به پتانسیل ژنتیکی خود دست یابند.
وی افزود: nutrigenomics یک رشته نوظهور است که به بررسی تعامل بین ژن های یک حیوان و رژیم غذایی آن می پردازد. با مطالعه چگونگی واکنش ژن های مختلف به مواد مغذی خاص، پژوهشگران می توانند رژیم هایی را ایجاد کنند که پتانسیل ژنتیکی حیوان را برای رشد و تولید افزایش دهد.
وی اظهار داشت: انتخاب ژنتیکی همین طور اهمیت بالای ی در بهبود کارآیی استفاده از خوراک دام دارد. هدف برنامه های اصلاح نژاد انتخاب حیواناتی با خاصیت هایی است که آنها را در تبدیل خوراک به گوشت، شیر یا تخم مرغ کارآمدتر کند. این پیشرفت ژنتیکی نیاز کلی خوراک برای تولید دام را کم می کند.
وی افزود: فناوری دیگری که امکان توصیف سریع ارزش غذایی مواد خوراک خام را فراهم می آورد، مدل سازی هضم آزمایشگاهی است. این مدلها، گزینه های تصمیم گیری در زمان واقعی برای به حداکثر رساندن مصرف خوراک و در عین حال بهبود تولید دام را ارائه می کنند.
وی با اشاره به حوزه سوم نوآوری خوراک دام اظهار داشت: تهیه خوراک مکمل حاوی آنزیم های برون زا از دیگر روش های جدیدی است که با ترویج آزادسازی مواد مغذی که به طور معمول برای حیوان در دسترس نیستند به هضم کمک می نماید. تراریخته ها نیز کمک مؤثری برای تغذیه این صنعت به شمار می روند.
بهبود خوراک دام و کشت تراریخته ها
شیرزاد با اعلان اینکه در سال ۲۰۲۰ میلادی حدودا ۱۹۱.۷ میلیون هکتار از اراضی به کشت محصولات دستکاری شده ژنتیکی (ترا ریخته) اختصاص یافت، افزود: محصولات اصلی ترا ریخته که بصورت تجاری کشت می شوند عبارتند از سویا، ذرت، پنبه و کلزا. معرفی محصولات ترا ریخته مزایای قابل توجهی برای کشاورزان و مصرف کنندگان داشته است. بطورمثال این محصولات استفاده از سموم دفع آفات را به حداقل رسانده و منجر به تولید محصول بیشتری شده است.
این تحلیلگر بخش کشاورزی توسعه افزود: محصولات ترا ریخته همین طور برای بخش دام مفید بوده است، برای اینکه آنها بازده مواد غذایی را افزایش داده اند، صفات باکیفیت بهتری دارند و برای دام ایمن تر هستند.
شیرزاد افزود: به عنوان منبعی از اجزای خوراک دام، محصولات ترا ریخته مربوطه شامل ذرت، کلزا، پنبه دانه، سویا و سیب زمینی است. این محصولات عمدتا در جیره غذایی دام به عنوان منبع انرژی و یا پروتئین استفاده می شوند. این محصولات که هم اکنون جهت استفاده به عنوان خوراک دام تأیید شده اند، از نظر تحمل علف کش، مقاومت به حشرات، محتوای روغن اصلاح شده و مقاومت در مقابل ویروس اصلاح شده اند.
نسبت تامین خوراک دام
این کارشناس حوزه کشاورزی اظهار داشت: خیلی از پروتئین های بیان شده در محصولات ترا ریخته سابقه استفاده ایمن دارند و یا شبیه پروتئین های طبیعی هستند. استفاده فعلی از مواد غذایی ترا ریخته در جیره دام به صورت مصرف دانه خوراکی به عنوان درصدی از کل تولید محصول از ۱۸ درصد برای گندم، ۵۲ درصد برای سورگوم، ۷۰ درصد برای ذرت، ۷۵ درصد برای جو دوسر تا بالاتر از ۹۰ درصد کنجاله دانه های روغنی متغیر است. تولیدکنندگان دام در خیلی از نقاط جهان دانه ذرت و کنجاله سویا را به عنوان منبع انرژی و یا پروتئین در جیره های تک معده و نشخوارکنندگان ترجیح می دهند.
وی با اعلان اینکه حدود ۹۰ میلیون تن ذرت ترا ریخته در سرتاسر جهان تولید می شود، تصریح کرد: با عنایت به این که ۷۰ درصد از کل تولید دانه ذرت برای خوراک دام استفاده می شود، بدین سبب سالانه حداقل ۶۵ میلیون تن ذرت ترا ریخته در جیره دام استفاده می شود.
وی در ادامه سخنان خود، اضافه کرد: در مورد سویا، سالانه حدود ۷۰ میلیون تن کنجاله سویا حاصل از سویای ترا ریخته به دام ها داده می شود. اتحادیه اروپا با تولید ۲.۶ میلیون تن سویا در سالهای ۲۰۲۳-۲۰۲۰، به شدت به واردات، بیش از برزیل و آرژانتین وابسته است در صورتیکه سالانه، برزیل با ۷۵ میلیون تن و ایالات متحده با ۶۵ میلیون تن، ۸۵ درصد از صادرات جهانی سویا را برای تولید سوخت زیستی، خوراک دام و محصولات غذایی تشکیل می دهد و بعد از آن آرژانتین (۷.۷ میلیون تن)، پاراگوئه (۵ میلیون تن) و کانادا (۴.۴ میلیون تن) قرار دارند.
وی اظهار داشت: در سراسر آمریکای جنوبی، تخریب و جنگل زدایی مستقیم با سویا بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۶ در مجموع به ۳.۴ میلیون هکتار رسید.
وی اظهار داشت: مواد غذایی ترا ریخته در آینده با بهبود کیفیت خوراک برای دام مفید خواهد بود. این محصولات غذایی آینده، خاصیت های تغذیه ای بیشتری خواهند داشت. ارزیابی های ایمنی گسترده ای که با محصولات بیوتکنولوژی گیاهی به انجام می رسد، اطمینان یکسان یا بیش از ایمنی مصرف غذا و خوراک را فراهم می آورد.
شیرزاد اظهار داشت: تعداد فزاینده ای از اطلاعات معتبر علمی وجود دارد که ایمنی محصولات ترا ریخته را جهت استفاده از خوراک نشان میدهد. نسل اول محصولات ترا ریخته مستقیماً بوسیله منبع تغذیه ایمن تر و فراوان تر به تولید دام کمک کرده است. محصولات ترا ریخته آینده با خاصیت های خروجی بالا رفته و به کمک نانوتکنولوژی دامی تأثیر عمیقی در بهبود راندمان و عملکرد حیوانات دارند. این نوآوری ها به تغذیه جمعیت رو به رشد جهان کمک خواهدنمود.
پیش بینی آینده
شیرزاد تصریح کرد: وقتی در ۱۱ ژوئن ۱۹۸۷، روز جهانی جمعیت، جمعیت جهان به مرز ۵ میلیارد نفر رسید کمتر متوجه خطرات مالتوسی رشد جمعیت به تناسب مصرف پروتئین بودیم. حال بخش جمعیت سازمان ملل متحد پیش بینی می کند که ممکنست تا سال ۲۱۰۰ بالاتر از ۱۱ میلیارد نفر در جهان ساکن شوند؛ بااینکه پیش بینی می شود که جمعیت در بعضی کشورها بطورمثال اروپای مرکزی و شرقی بطور قابل توجهی کاهشی باشد، اما پیش بینی می شود که سایر کشورها تا سال ۲۱۰۰ شاهد افزایش دو برابری، سه برابری یا حتی ۸ برابری باشند.
وی اظهار داشت: تعداد افراد گرسنه در سرتاسر جهان به آرامی در حال افزایش می باشد، اما قدرت خرید کلی کشورهای درحال توسعه طی دهه های گذشته بطور قابل توجهی بالا رفته که منجر به افزایش مقدار غذای مصرفی سرانه و همین طور تغییر الگوی مصرف به سوی مقادیر بیشتر محصولات دامی شده است.
این کارشناس کشاورزی توسعه با اعلان اینکه یکی از مهم ترین چالش ها تغذیه پایدار جمعیت رو به رشد جهانی است، افزود: تخمین زده می شود تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر برسد. با کوشش برای دستیابی به این هدف، ایجاد تعادل بین تولید و مصرف محصولات حیوانی به موازات تثبیت اقلیم، توسعه اقتصادی و کاهش فقر بسیار مهم می شود. مصرف جهانی گوشت هم اکنون حدودا ۳۵۰ میلیون تن در سال است، در صورتیکه تقاضا برای شیر به ۷۴۰ میلیون تن در سال می رسد. با ادامه رشد جمعیت جهان، نیاز به محصولات حیوانی نیز افزایش خواهد یافت. بنابراین، لازم است که ما از عرضه مداوم خوراک دام و مواد تشکیل دهنده آن برای پشتیبانی از رفاه و راندمان دام اطمینان حاصل نماییم.
وی اشاره کرد: آسیا که به علت تقاضای بالای خود برای محصولات حیوانی شناخته شده است، شاهد افزایش قابل توجهی در واردات مواد اصلی خوراک دام بوده است. بر اساس گزارش رویترز، واردات ذرت چین در سال ۲۰۲۳ سه برابر شده و به بالای ۲۸ میلیون تن رسیده است. بطور مشابه، کشورهایی مانند فیلیپین، مالزی، تایلند و ویتنام نیز شاهد افزایش قابل توجهی در واردات ذرت بوده اند که هر کدام از ۵ میلیون تن فراتر رفته است. با افزایش جمعیت، تقاضا برای محصولات دامی بطور شایان توجهی افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، با افزایش شهرنشینی و افزایش درآمد در خیلی از مناطق جهان درحال توسعه، انتظار می رود مصرف سرانه گوشت، شیر و تخم مرغ حدود ۲ درصد افزایش یابد. همین طور پیش بینی می شود تقاضای جهانی برای گوشت تا سال ۲۰۲۵ بالاتر از ۵۵ درصد از مصرف فعلی را افزایش دهد که بیشتر این افزایش در کشورهای درحال توسعه رخ می دهد.
وی افزود: بدین سبب تقاضا برای غلات خوراک ۳ درصد در سال در کشورهای درحال توسعه و ۰.۵ درصد در کشورهای توسعه یافته افزایش خواهد یافت. برای تولید یک کیلوگرم گوشت دام بطور متوسط کمتر از ۳ کیلوگرم دانه خوراک و به ازای هر کیلوگرم شیر کمتر از یک کیلوگرم دانه خوراکی مورد نیاز است. واضح است که افزایش تولید غلات برای غذا و خوراک باید از افزایش عملکرد حاصل شود شرایط خشکسالی منجر به افزایش هزینه های خوراک شده است برای اینکه فرصت محدودی برای افزایش سطح زیر کشت بدون اثرات نامطلوب زیست محیطی وجود دارد.
شیرزاد تقاضای فزاینده برای گوشت و محصولات حیوانی با افزایش متعاقب آن در تولید دام تجاری، طیور و فارم های شیلاتی تعدادی از عوامل محرک بازار جهانی خوراک دام دانست و اظهار داشت: در عرصه بازار حیوانات خانگی، پیش بینی می شود که بازار جهانی غذای حیوانات خانگی (با ارزش ۱۱۰.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱) تا سال ۲۰۲۹ به ۱۶۳.۷ میلیارد دلار افزایش یابد که رشد ۵.۵ درصد را نشان میدهد. اروپا در صنعت خوراک جهانی خصوصاً از نظر روندهای جدید و مقررات قانونی جایگاهی پیشرو دارد. خیلی از کشورهای جهان به همسویی قوانین محلی خود با قوانین کمیسیون اروپا توجه دارند. ایران نباید از این روندها همچون روندهای مهم امروزی که در مقررات قانونی نیز منعکس شده است، بی توجه باشد. موارد بسیار حیاتی مانند تولید بدون آنتی بیوتیک نانو، پایداری، ردپای محیطی، انتشار کربن، پروتئین های جایگزین، ایمنی خوراک و رفاه حیوانات وجود دارد که در نظام دامپروری و شیلاتی ایران باید به دقت دنبال شود.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب