گونه های مهاجم و آلودگی های انسانی تهدید جدی کاسپین
آبیاری: به گزارش آبیاری، از گیلان رییس اداره محافظت از زیست بوم دریایی و پایش دریایی گیلان اظهار داشت: گونه های مهاجم، تخریب و آلودگی ناشی از فعالیتهای انسانی، کاهش تراز آب و تغییرات اقلیمی از مهم ترین تهدیدات دریای کاسپین هستند.
احسان هادی پور در گفتگو با ایسنا در رابطه با تهدیدات زیست بوم دریای کاسپین اظهار نمود: یکی از صدمه های دریای کاسپین وجود گونه ها مهاجم است؛ این گونه ها به دلیل قدرت سازگاری بالا در رقابت با گونه های بومی، موفق تر عمل کرده و به سرعت در زیستگاه جدید رشد و تکثیر می یابند.
وی با اشاره به اینکه گونه های مهاجم همچون تهدیدهای بسیار جدی و بحران آفرین برای تنوع زیستی، اکوسیستم های طبیعی و جوامع انسانی بوده و می توانند مشکلات اقتصادی اجتماعی فراوانی هم ایجاد نمایند، اضافه کرد: همچون مهم ترین گونه های مهاجم دریای کاسپین میتوان به گونه شانه دار ( Mnemiopsis leidyi) اشاره نمود که باعث تغییر در شبکه غذایی، ذخایر ماهیان و آسیب شدید به جمعیت گونه های ارزشمندی چون ماهیان خاویاری، فوک خزری و همینطور صنایع شیلاتی شده است.
رئیس اداره محافظت از زیست بوم دریایی و پایش دریایی گیلان افزود: همچون مسائل دیگری که دریای کاسپین با آن روبرو شده، شکوفایی جلبکی می باشد از دلایل مهم این پدیده، میتوان به افزایش دما و ورود مواد مغذی نظیر نیترات و فسفات اشاره نمود که از طرق مختلف بخصوص تخلیه فاضلاب های بهداشتی، ورود پساب های کشاورزی غنی از مواد آلی، افزایش فعالیتهای آبزی پروری و... وارد دریای کاسپین شده و مواد مورد نیاز رشد جلبک ها را فراهم می آورند.
شکوفایی جلبکی نشانه وجود آلودگی در آب دریاست
هادی پور با اشاره به اینکه شکوفایی جلبکی نشانه وجود آلودگی در آب دریاست، اضافه کرد: شکوفایی جلبکی می تواند نشانه ای از ورود فاضلاب و یا شیرابه های ناشی از استقرار جایگاه های دفع پسماند در نوار ساحلی باشد.
وی با اشاره به اینکه فاضلاب ها و شیرآبه ها حاوی انواع آلودگی ها نظیر عوامل بیماری زای میکروبی، فلزات سنگین و سموم مختلف بوده که متاسفانه هر روزه وارد دریای کاسپین می شوند و ما و فرزندان مان در چنین شرایطی برای تفریح وارد دریا می شویم و یا از ماهی آن تغدیه می نماییم، اظهار داشت: اغلب این فاضلاب ها از راه رودخانه ها وارد دریا می شوند که این مورد خود نشان دهنده آلودگی منابع آب شیرین است.
این پژوهشگر محیط زیست خاطرنشان کرد: با عنایت به تغییرات اقلیمی و خشکسالی های مکرر و کمبود شدید آب، ورود این آلاینده ها به داخل رودخانه ها سبب می شود که ارزشمندترین دارایی ما یعنی آب رودخانه ها که مایه حیات مردم است ضمن غیر قابل استفاده شدن، به یک بحران تبدیل گشته و صدمه های جدی برای سلامتی هموطنان به همراه آورد.
رئیس اداره محافظت از زیست بوم دریایی و پایش دریایی گیلان با اشاره به اینکه فاضلاب را میتوان تصفیه و تبدیل به آب پاک کرد و برای مصارف صنعتی و کشاورزی بهره برد، خاطرنشان کرد: در بحث کنترل آلودگی ها، آموزش به تنهایی کافی نیست، باید در کنار آموزش اعمال قانون هم باشد و خاطیان از برخی حقوق اجتماعی محروم شوند.
هادی پور با تکیه بر این که کشور باید به سمتی حرکت نماید که پیشرفت اقتصادی و توسعه آن همگام با طبیعت باشد، اظهار داشت: اگر خلاف روندهای طبیعی حرکت نماییم، طبیعت پاسخ های سهمگینی به ما خواهد داد؛ در خلال میلیونها سال تکامل، حلقه های مختلف طبیعت به یکدیگر ارتباط پیدا کردند، انسان با آلودگی ها و تخریب های مختلف این حلقه ها را حدف می کند و ادامه این روند در نهایت می تواند منجر به انقراض گونه ای گسترده و حتی نابودی خود بشر شود بنابراین سیاست های کلان را باید بر پایه های توسعه پایدار و همگام با طبیعت بگذاریم.
جایگاه های زباله در سواحل و ورود فاضلاب ها بلای جان کاسپین
رئیس اداره محافظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی گیلان در مورد پایش زیستی خزر اظهار داشت: تابحال مطالعات جامع وضعیت زیستی دریای خزر انجام نشده است لکن سازمان حفاطت محیط زیست این مهم را در دستورکار خود قرار داده است. شناسایی اجزای طبیعت و بررسی ارتباط بین آنها، منشاء یابی آلودگی ها و تأثیر عوامل انسانی بر اکوسیستم ها یک امر بسیار پر هزینه و پپیچیده است براین اساس باید توجه داشت که علم محیط زیست یک علم بسیار گسترده و همچون علوم میان رشته ای است.
وی در مورد وضعیت زیستی خزر، افزود: صید غیرمجاز، ورود پسماند و فاضلاب، ساخت و ساز غیرمجاز حاشیه خزر و تغییرات اقلیمی، پایین رفتن تراز آب دریا از تهدیدات دریای کاسپین است بنابراین با وجود چنین تهدیداتی بنظر نمی رسد خزر از وضعیت زیستی خوبی برخوردار باشد. لکن باید بیان نمود که باآنکه دریای کاسپین وضعیت مطلوبی ندارد اما این شرایط قابلیت اصلاح دارد.
هادی پور با اشاره به اینکه وجود جایگاه های زباله موجود در سواحل و ورود فاضلاب ها همچون مهم ترین عوامل آلایندگی دریای کاسپین می باشند، خاطرنشان کرد: قانون به صراحت متولیان مدیریت این دو معضل را مشخص نموده است. بر مبنای ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، مدیریت اجرایی کلیه پسماندها غیر از صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها و حریم آنها به عهده شهرداری ها و دهیاری ها و در خارج از حوزه وظایف شهرداری ها و دهیاری ها بر عهده بخشداری هاست.
رئیس اداره محافظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی گیلان افزود: مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولیدکننده خواهد بود در صورت تبدیل آن به پسماند عادی به عهده شهرداری ها دهیاری ها و بخشداری هاست و همینطور در صورت تبدیل آن به پسماند عادی، متولی شهرداری ها دهیاری ها و بخشداری ها می باشند؛ به استناد قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب جمع آوری و انتقال و تصفیه فاضلاب شهرها در داخل محدوده قانونی شهر های هر استان بر عهده شرکت آب و فاضلاب استان بوده که توسط وزارت نیرو تشکیل می شود.
هر تغییری در ولگا بر سطح کاسپین اثر می گذارد
هادی پور ضمن اشاره به این که در استان ۲۷۶ کیلومتر خط ساحلی و ۱۰ شهرستان ساحلی داریم، اظهار داشت: کاسپین از کل حوزه آبریزش متاثر است، همچون چالش هایی که برای دریای کاسپین وجود دارد نوسانات تراز آب این دریاست؛ بر مبنای منابع موجود، آب دریای کاسپین در ادواری گرفتار نوسان شد، بطوریکه در سال ۱۳۲۰ تراز سطح آب منفی ۲۶.۸ درصد بود و در سال ۱۳۷۶ سطح تراز آب به منفی ۲۵.۷۶ درصد رسید. در آخرین گزارش سال ۱۳۹۸ تراز آب به منفی ۲۷.۳۳ درصد رسیده، بخشی از این نوسان را طبیعت با تغییرات اقلیمی رقم می زند و وقتی نزولات جوی کم می شود سطح آب دریا هم کاسته می شود.
رئیس اداره محافظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی گیلان اظهار داشت: تغییرات اقلیمی تقش بسزایی در نوسان تراز آب دریا دارد اما نکته مهم اینست که بیشتر از ۸۰ درصد آب کاسپین را ولگا تأمین می کند و هر تغییری در ولگا بر سطح خزر بی تأثیر نخواهد بود. همینطور گرد و غبار حاصل از اراضی مستحدثه، برداشت بی رویه از حوزه آبریز خزر، فعالیتهای گردشگری دریایی بی ضابطه، عدم کنترل پسماند، ایجاد موج شکن ها و تغییرات کاربری اراضی، فعالیتهای نفتی و دپوی زباله در محدوده سواحل، از دیگر عوامل اثرگذار بر وضعیت محیط زیست دریای کاسپین است.
وی در مورد بررسی مقدار پسروی دریا، خاطرنشان کرد: مقایسه بین خط تراز آب موجود در طرح ملی ICZM و آخرین خط تراز آب در سال ۱۳۹۸ نشان داده است که در این مدت زمانی بر اثر تغییرات خط تراز آب و یا رسوب گذاری دهانه رودخانه ها و یا هدایت رسوبات دریایی به سمت ساحل به وسیله جریان های دریایی یا بعضی از فعالیتهای انسانی نظیر ساخت اسکله و تاسیسات انحراف آب حدود ۳۱ هزار و ۶۸۸ هکتار به مساحت ناحیه ساحلی از سمت دریا اضافه شده است اما این میزان در تمام نقاط ساحل یکسان نیست و با افزایش و یا کاهش میزان شیب در دهانه رودخانه ها یا در مناطقی که فعالیتهای انسانی صورت گرفته، وسعت و طول پسروی دریا متغیر است.
هادی پوری تصریح کرد: مشکل اصلی دریای خزر آلودگی های انسان منشاء و ورود گونه های مهاجم است که می تواند باعث انقراض گسترده گونه های مختلف گیاهی و جانوری شود و نسل آینده را از منافع آن محروم کند، سازمان حفاظت محیط زیست در امر حفاطت، بسیار تنهاست و در خیلی از مواقع، متولیان امر، سازمان های دیگری هستند که به وظایف خود عمل نمی کنند و توجهی به موضوعات محیط زیستی ندارند.
منبع: آبیاری
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب