گزارش آبیاری؛
شرایط بازار کالاهای اساسی در ماه رمضان
آبیاری: شکل تغذیه با شروع ماه رمضان تغییر می کند. تامین کالری مورد نیاز بدن یکی از ضروریات بوده که طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت روزانه هر فرد به ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری نیاز دارد.
به گزارش آبیاری به نقل از مهر، در ایام پایانی سال همیشه جنب و جوش خاصی در بازار بر مقرر است. خرید به نسبت طول سال با حجم بیشتری صورت می گیرد و عموماً تولیدکنندگان به این بازار نگاه ویژه دارند. برخی صنوف دو تاریخ را فصل ویژه خرید می دانند اولین آن در ارتباط با بازار شهریور به علت بازگشایی مدارس و دانشگاه ها و دیگری بازار اسفند یا همان شب عید است.
سال گذشته و سال جاری این بازار با ماه مبارک رمضان مصادف شده که خرید اقلام غذایی را هم افزایش داده است.
با آغاز ماه رمضان شکل تغذیه تغییر می کند. تأمین کالری مورد نیاز بدن یکی از ضروریات حیات است. در این خصوص طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت هر فرد بستگی به فعالیت روزانه به حجمی از کالری نیاز دارد که به صورت میانگین این عدد بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری است. با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، مسلمانان از اذان بامداد تا اذان مغرب چیزی نمی خورند. ازاین رو برای تأمین کالری، ویتامین و مواد معدنی روزانه در این ایام نوع تغذیه افراد برای تأمین کالری مناسب در زمان محدودتر متفاوت می شود.
بر اساس مطالعات انستیتو تحقیقات ایران و برای معیشت مناسب خانوار ۹ دهک یارانه بگیر ۱۱ قلم کالای اساسی تعیین شده که این اقلام شامل برنج، قند و شکر، حبوبات، گوشت مرغ، گوشت قرمز، روغن مایع، ماکارونی، تخم مرغ، پنیر UF، شیر کم چرب و ماست کم چرب می شود.
از سوی دیگر طبق گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه خوراکی ها و آشامیدنی ها در بهمن سال جاری، ۴۲.۵ درصد بود و این عدد برای خوراکی ها شامل نان و غلات، گوشت، شیر، پنیر، تخم مرغ، روغن و چربی ها ۴۵.۱ درصد اعلام شده است. ازاین رو ضروریست تا با مدیریت بازار کالاهای اساسی سفره های مردم متحمل کمترین فشار باشد.
سال گذشته در چنین روزهایی طرح «فجر تا فطر» اجرا شد که بر مبنای آن ۳۳ قلم کالای اساسی با مدیریت تنظیم بازار با تخفیف ۱۰ تا ۲۵ درصدی در فروشگاه های زنجیره ای تا پایان ماه مبارک رمضان در دسترس همگان بود.
امسال هم بر مبنای تاکید رئیس جمهوری باید قیمتها در این ایام تثبیت شده باشد. در ادامه وضعیت قیمت این چند قلم مورد بررسی قرار می گیرد.
برنج
برنج دومین محصول پرمصرف کشور بعد از گندم است. ایران خود یکی از کشورهای تولیدکننده این محصول بوده و برنج ایرانی به لحاظ طعم و بو در میان کشورهای جهان مشهور است.
افزایش بسیار زیاد قیمت برنج در سال ۱۴۰۱ سبب شد تا بخش زیادی از محصولات فروش نرفته و در انبارها دپو شود. انبار شدن بیشتر از ۵۰ درصد برنج سال قبل سبب شد تا نرخ این کالا افزایش نداشته و در مقطعی حتی کاهشی باشد. بعنوان مثال در شروع سال هر کیلو برنج هاشمی به مبلغ ۱۵۰ هزار تومان فروش می رفت و این عدد در میانه سال ۸۸ هزار تومان شد. همینطور در اسفند ماه باردیگر گرفتار افزایش قیمت شد و هر کیلو گرم برنج هاشمی حدود ۹۸ هزار تومان قیمت گذاری شده است.
همچنین هر کیلو گرم برنج طارم شمشاد با نرخ دولتی ۶۹ هزار تومان از جانب فروشگاه های سطح شهر درحال عرضه است.
قند و شکر
شکر در کنار گندم در لیست کالاهای استراتژیک قرار دارد. قیمت آن بعد از آغاز جنگ روسیه و اکراین روند افزایشی داشت چونکه در مقطعی بخشی از محصولات برای تولید سوخت خودرو مورد استفاده قرار گرفت.
به گفته یکی از کارشناسان این حوزه، شکر کالایی سیاسی بوده و تا حدودی به قیمت نفت وابسته است. بالا و پایین شدن نرخ نفت تا حدودی قیمت شکر را هم گرفتار نوسان می کند. بعنوان مثال بخشی از شکر جهان به وسیله برزیل تأمین می شود. این کشور تولید نیشکر داشته و بخشی از نیاز جهانی را پوشش می دهد. آغاز جنگ روسیه و اکراین و چالش تأمین سوخت، سبب شد تا بخشی از این ماده گیاهی برای تولید اتانول و تأمین سوخت خودرو و… مورد استفاده قرار گرفت. ازاین رو با پیشی گرفتن تقاضا نسبت به عرضه، قیمت این کالا در بازار جهانی رشد کرد.
ایران سالانه حدود ۱.۴ میلیون تن تولید شکر دارد و نیاز بازار آن ۲.۲ میلیون تن است. ازاین رو سالانه بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن شکر وارد کشور می شود.
ابتدای سال ۱۴۰۲ هر کیلو گرم شکر از ۲۳ به ۲۶ و هر کیلو قند از ۲۹ به ۳۳ هزار تومان افزایش پیدا کرد. در ادامه کمبود شکر در اردیبهشت ماه تجربه شد به صورتی که هر کیلو شکر به ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان رسید. در ادامه با واردات، قیمتها تثبیت شد و در نیمه دوم سال این محصول بدون تغییر قیمت بین ۲۸ (نرخ فله ای) تا ۳۸ تومان فروخته شد.
حبوبات
انواع حبوبات جایگزین مناسبی برای خانواده پروتئین ها است. با افزایش قیمت گوشت و با عنایت به سطح درآمد خانوارها، مصرف گوشت قرمز کاهش پیدا کرد و با اقلام پروتئینی دیگر مانند تخم مرغ و حبوبات جایگزین شد. حتی این امر منجر به تحت شعاع قرار گرفتن سبد معیشتی جامعه کارگران شده است.
وزارت بهداشت با بازبینی در سبد غذایی، میزان نیاز روزانه به نان، برنج، گوشت قرمز، گوشت سفید، قند و شکر و میوه ها را کاهش و در مقابل میزان نیاز روزانه به ماکارونی، تخم مرغ، حبوبات و لبنیات را افزایش داده است. علیرضا میرغفاری، نماینده جامعه کارگران و عضو شورایعالی کار عنوان می کند، با این سیاست که مصرف گوشت قرمز و سفید کاهش پیدا کرده و افراد برای جبران پروتئین اقدام به خرید سایر اقلام می کنند سهم و گرم اقلامی مانند تخم مرغ در این سبد افزوده شده است؛ البته این سیاست از جانب جامعه کارگری رد شده چونکه حذف این اقلام از سبد غذایی آنها به علت نبود توان خرید بوده است.
به هر روی، نرخ حبوبات در فصل تابستان نوسان کمی دارد اما در نیمه دوم سال افزایش زیادی را تجربه می کنند.
یکی از اتفاقات سال جاری بازار حبوبات، انتقال این اقلام از تالار اول به تالار دوم بود که بدین سان واردات آن با ارز آزاد باید انجام می شد.
ماجرا از اینجا شروع شد که ابتدا دی ارز واردات حبوبات با تصمیم معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی از تالار یک به دو انتقال یافت. افزایش قیمتها در بازار سبب شد تا به دستور وزیر جهاد کشاورزی حبوبات مجدداً به تالار یک برگردد. اما عموماً در کشور با پدیده چسبندگی قیمتها رو به رو هستیم نرخ انواع حبوبات در فروشگاه های سطح شهر (خرده فروشی ها) به قیمت سابق بازنگشت.
همچنین در هفته سوم اسفند این افزایش قیمت در محصولات بسته بندی شده هم اعمال شد. بعنوان مثال لوبیا قرمز از هر کیلو گرم ۶۷ هزار تومان در هفته نخست فروردین به ۹۳ هزار تومان در ۲۰ اسفند رسید. لوبیا قرمز با بسته بندی فروشگاهی و وزن ۹۰۰ گرم از ۱۰۹.۹۰۰ به ۱۱۸.۹۰۰ تومان تغییر قیمت دارد.
گوشت مرغ
افزایش قیمت گوشت قرمز شامل گوسفندی و گوساله تقاضا بازار گوشت مرغ و تخم مرغ را افزایش داد. هفته دوم فروردین هر کیلو گرم گوشت مرغ ۶۳.۵۰۰ تومان بود این مبلغ هفته سوم همین ماه به ۷۹.۸۰۰ تومان رسید.
در ادامه اردیبهشت ماه نرخ مصوب هر کیلو گرم گوشت مرغ ۷۳ هزار تومان تعیین شد اما در هیچ زمانی بازار این قیمت را در عمل تجربه نکرد.
افزایش قیمت مرغ در ۳ ماهه نخست سال ادامه داشت. طبق گزارش ها میزان جوجه ریزی در خرداد حدود ۱۳۲ میلیون قطعه بود که منجر به کاهش قیمتها نشد. با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان و تأمین بازار پروتئین، آمار جوجه ریزی در دیماه به بیشتر از ۱۵۰ میلیون قطعه رسید. نتیجه این عملکرد تثبیت قیمت از بهمن تا اوایل اسفند بود. در این زمان هر کیلو گوشت مرغ به مبلغ ۷۸ هزار تومان به فروش می رسید. این عدد در هفته سوم اسفند با افزایش ۱۰ درصدی رو به رو شد.
علی ابراهیمی، مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور تاکید کرد، در ۳ ماه پایانی سال ماهانه ۱۵۰ تا ۱۵۲ میلیون قطعه جوجه ریزی صورت می گیرد و کمبودی در بازار گوشت مرغ وجود ندارد. با برآوردهای انجام شده برای ماه مبارک رمضان و ایام نوروز پیشبینی ها انجام شده و نگرانی در تأمین بازار گوشت مرغ نداریم.
گوشت قرمز
گوشت قرمز سال جاری افزایش نجومی داشت. ریشه این امر به سالهای ۹۸ و ۹۹ بر می گردد. خشکسالی سبب شد تا دامداران نتوانند علوفه مورد نیاز دام ها را تأمین کنند و دام های مولد ذبح شدند. به قول مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک این امر با حذف ارز ترجیحی در اردیبهشت ۱۴۰۱ نمود بیشتری پیدا کرد.
قیمت هر کیلو گوشت گوسفند و گوساله در فصل تابستان و بعد از اعیاد قربان و غدیر خم افزایش یافت؛ حتی در مقاطع (تیر و مرداد) قیمت گوشت گوساله از گوسفندی پیشی گرفت.
وزارت جهاد کشاورزی کوشش کرد تا به تنظیم بازار این محصول پروتئینی کمک نماید. واردات گوشت گرم، منجمد و دام زنده انجام شد و در حال انجام می باشد. امروز هر کیلو گوشت قرمز در فروشگاه های زنجیره ای بین ۲۹۹ تا ۴۵۵ هزار تومان درحال عرضه است.
تخم مرغ
این محصول پروتئینی کمترین نوسان قیمتی را در سال ۱۴۰۲ داشت. قیمت هر شانه تخم مرغ ۳۰ عددی بین ۸۵ تا ۱۳۰ هزار تومان (با توجه به وزن آن) قیمت گذاری شده و درحال عرضه است.
روغن مایع
امسال قیمت جهانی روغن روند کاهشی داشت و از شهریور ماه تولید و عرضه روغن در کشور با ۱۰ درصد کاهش انجام شد.
گفتنی است؛ ایران در تولید روغن ۹۵ درصد وابستگی ارزی دارد. عمده دانه های روغنی شامل کلزا، آفتابگردان و … وارد می شود.
ماکارونی
یکی از بازارهای آرام بعد از تخم مرغ و روغن در ارتباط با یکی از اقلامی است که خانواده های دارای فرزند زیاد استفاده می نمایند. ماکارونی از غذاهای پرکالری و مورد علاقه بچه ها است. این ماده غذایی تا آذر ماه قیمت ثابتی داشت و نرخ آن از سال ۱۴۰۱ تغییری نکرده بود. یک بسته ماکارونی ۵۰۰ گرمی تا آذر به مبلغ ۱۷ هزار تومان عرضه می شد و هر بسته ۷۰۰ گرمی هم ۲۴ هزار تومان بود. از آذر ماه با تغییر قیمت ماکارونی و افزایش حدود ۱۲ درصدی به ترتیب ۱۹ و ۲۷ هزار تومان به فروش می رسند.
پنیر UF
لبنیات همچون اقلام خوراکی است که سال جاری در چند نوبت افزایش قیمت داشت. پنیر UF محصولی پرمصرف در سفره های صبحانه بوده که تغییر قیمت آن از ابتدا سال انجام شد. این محصول از حدود ۳۷ هزار تومان در سال ۱۴۰۱ به ۴۴.۴۰۰ تومان در سال ۱۴۰۲ رسید.
شیر کم چرب
شیر گرم همچون غذاهای ماه مبارک رمضان و سفره افطاری بوده و برخی روزه داران با شیر گرم و خرما افطار می کنند.
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی ۲۳ اردیبهشت قیمت جدید شیر را که در جلسه مورخ ۱۷ اردیبهشت شورای قیمت گذاری مصوب شده بود را ابلاغ نمود و هر کیلو گرم شیر خام درب دامداری ۱۵ هزار تومان تعیین شد. امروز هر بسته شیر کیسه ای ۸۰۰ گرمی در فروشگاه ها حدود ۱۶ هزار تومان به فروش می رسد.
ماست کم چرب
برخی برندهای داخلی در تولیدات لبنی قیمت بالایی دارند اما کاهش تقاضا ناگزیر کرده تا این تولیدکنندگان هم ناگزیر باشند تا محصولات خویش را در بازار با تخفیف ویژه به فروش برسانند.
در حال حاضر ماست کم چرب یک کیلویی بین ۴۶ تا ۵۳ هزار تومان قیمت گذاری شده است.
خرما
خرما هم در کنار شیر از مواد غذایی ثابت سفره های افطاری است. به قول ایوب فصاحت، سرپرست سازمان مرکزی تعاون روستایی ذخایر خرما برای تأمین نیاز بازار کافی است و خرمای مورد نیاز در سردخانه های سازمان مرکزی تعاون روستایی برای عرضه با نرخ مصوب به میزان کافی ذخیره شده است.
وی درباره ی قیمت این محصول پرکالری عنوان می کند، قیمت خرما مضافتی بین ۸۵ تا ۹۵ تومان بسته به استانهای مختلف، متفاوت است؛ خرمای کبکاب هم بین ۳۶ تا ۳۹ هزار تومان قابل خرید در فروشگاه ها و مراکز فروش است.
عرضه خرمای تنظیم بازار در استانهای مختلف تا پایان ماه مبارک رمضان ادامه دارد.
در پایان لازم یادآوری است؛ وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم و تأمین بازار کالاهای اساسی، تعرفه صادرات بعضی از اقلام خوراکی را افزایش داده که این دستورالعمل تا خرداد ادامه می یابد.
منبع: آبیاری
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب